Van het padje op de Lochemse Berg... een misleidende titel. Ik loop een uitgezet rondje over de Lochemse Berg en de Kale berg, maar ik ben helemaal van het padje af. Ik licht het toe. De velden zijn witgekleurd door de vorst.
Als ik aan kom wandelen vanaf station Lochem een waterig zonnetje dat glans brengt over de Lochemse Berg die gehuld is in ochtendnevel. Kale bomen steken er bovenuit, reikend naar de hemel. Omstandigheden die de meest schuchtere wandelaar nog in katzwijm doen vallen. De zonnestralen net sterk genoeg om je wangen te doen gloeien.
Tekst en foto's Jan Fokke Oosterhof
Lochemse trots
Koffie bij Boetiekhotel BonAparte met de routespecialist van wandelvereniging DOS die alle routes uitzet in en rondom Lochem en Laura van der Linde, regiocoördinator Lochem Stichting Achterhoek Toerisme. Ze bruisen van enthousiasme en wat direct opvalt is de trots en glundering waarmee ze over het natuurschoon alhier praten. Afwisseling is het sleutelwoord: glooiingen, landerijen, heuvels, wild, de meanderende Berkel, de Gorsselse Heide, het Grote Veld, de IJssel en de vele landgoederen. Deze wandelwereld draait om de Lochem Wandelgemeente en er wordt veel gewandeld op de landgoederen Verwolde, Ampsen, Velhorst en Dorth. 'We onderschatten soms hoe mooi het hier is, maar gelukkig spreken we genoeg toeristen die ons bij de les houden. Wij zien het niet altijd meer, maar buiten de ongeplaveide paden zijn zelfs de asfaltwegen voor hen mooi. Lochem is de ideale uitvalsbasis voor een hele regio.'
Rondje Lochemse Berg
De route die ik met een vriendin loop, is het 'Rondje Lochemse Berg[1]' van negen kilometer. Het gebied kenmerkt zich door twee heuvels, de Lochemse Berg van 49 meter en de Kale Berg van 46 meter. De Lochemse berg ligt 35 meter hoger dan haar omgeving en biedt dus prachtige vergezichten. Rondom akkers en graslanden die langzaam oprijzen en overgaan in mooie dennenbossen op de flanken van de bergen. De glooiingen doen buitenlands aan, al zei een wijs mens ooit tegen me dat als natuurschoon (te) mooi is je eens niet moet roepen dat het buitenlands is. Nederland kan buitenaards mooi zijn. Een dus hier ook bijzonder afwisselend.
De twee heuvels stammen uit de voorlaatste ijstijd, zand en kiezels zijn toen opgestuwd. Tussen de twee bergen ligt een diepe kuil, ‘de witte wievenkoele’. Het is waarschijnlijk een oude leemgroeve. De plek werd gevreesd omdat er 'witte wieven' waren. Zij kwamen 's nachts tevoorschijn, als witte nevels zwevend over heide en moerasgronden. Meestal werden ze gezien als kwade geesten die je maar beter kon ontwijken. Gelukkig voor de wandelaar: in de lokale legende gaat het om ‘goede’ witte wieven. ‘Ze zagen haar nevel in een oogwenk verdwijnen en als ze huiswaarts gingen, joeg het witte wief krijsend langs de horizon…’
Beestjesbos
De bossen lijken eeuwenoud maar dat zijn ze niet. Tot het begin van de 19e eeuw waren de hellingen zo goed als kaal. Toch is het beheer hier gericht op natuurlijk bos; omgevallen bomen blijven liggen waardoor het heerlijk natuurlijk aandoet en we dan ook al snel ons eerste reetje zien. Roofvogels laten zich voortdurend gelden met hun snerpend geluid. Bonte en groene spechten, vossen, wezels, bunzingen, eekhoorns, lepelaars en langs de bosranden leeft de kleine ijsvogelvlinder. Dit is het grote beestjesbos.
Bomen
Ik heb een zwak voor bomen, van die grote, dikke, knoestige prachtexemplaren, die liefst op zichzelf staan en de elementen fier trotseren. Zo nu en dan scrol ik door de hashtag treeporn[2] op Instagram en vergaap me aan de prachtigste exemplaren. Er zijn ongeveer 3 biljoen bomen op deze aarde, 400 per individu. Vroeger klommen we erin, mijn generatie had de handen vol hars en we vielen nog wel eens uit de boom. Tegenwoordig kijken jongeren wellicht meer naar virtuele bomen op beeldschermen.
We weten inmiddels dat bomen met elkaar communiceren, elkaar waarschuwen als er gevaar dreigt. Ze zijn verbonden door een ondergronds netwerk van schimmels die samen een soort wereldwijd web vormen. De Nederlandse kunstenaar Thijs Bierstekers[3] probeerde met zijn kunstwerk ‘Voice of Nature’ de toestand van een boom te visualiseren door middel sensoren waarmee hij bomen een stem gaf. Bomen blijken te reageren op menselijke aanraking, waardoor hij laat zien dat de mensheid een grote impact heeft op de klimaatsverandering. Door de boom aan te raken, wordt het ritme van het kunstwerk rustiger of groeit het energieniveau.
Vandaag kan ik als boomliefhebber mijn lol op met ferme beuken, zomereiken, grove dennen, berken, esdoorns, hulst en zoete kers. Zo her en der staan ze eenzaam te pronken in een akker. Bomen spreiden takken en bladeren om zoveel mogelijk licht te vangen, als uitgestrekte armen en handen richting hemel. Als we via een holle weg lopen opeens links een exemplaar die dat spiegelt op de vloer waar de wortels allemaal zichtbaar zijn en als een ware waterval naar beneden stromen tot een fijn vertakt netwerk van aderen. We staan erbij, kijken ernaar en gaan in de bladeren liggen om de boom van wortels tot kruin van onderen te zien.
Afwisseling
Afwisseling zit hier in de gebieden, de begroeiing, de boomsoorten, maar ook in de onderbrekingen van het natuurschoon. Als ware Fruitellasnoepjes liggen markante gebouwen in het landschap te vragen of je ze van hun papiertje ontdoet. Zo is er de welluidende Belvédère, een uitkijktoren uit 1893, kasteel Cloese uit 1520 dat statig aan de oevers van de Berkel staat en een bijzonder landhuis getiteld ‘t Sprookje, waar vast hobbits huizen.
Veel te snel zijn we terug van ons rondje en plakken er nog eentje aan vast. Op de vraag hoe verder is het antwoord simpel: wandel een kant uit en gij zult groen treffen op uw pad. We struinen over hellingen, door bladeren en over prachtige smalle trails die zich een weg banen door donkere dennenbossen waar de damp van de bodem komt.
Verliefd
Paulo Coelho schreef het prachtige boek de Alchemist over een herdersjongen die de wereld over reist en gevaren trotseert, op zoek naar geluk, om uiteindelijk te ontdekken dat de schat onder zijn voeten verborgen ligt. Net terug van een hardlooppelgrimage van meer dan 5.000 kilometer door tien landen naar Santiago de Compostella moet ik misschien constateren dat mijn schat hoog op de Lochemse Berg begraven ligt. Tijdens de Barchemse Vierdaagse staat hier om 6.15 uur in de ochtend een vioolspeler de wandelaars op te wachten. Misschien moet ik daar zijn. Ik ben verliefd, van het padje af...
Informatie
- Download het boekje met negen wandelroutes om op verkenning te gaan in de gemeente Lochem. Dit boekje wordt beschikbaar gesteld in het kader van de Wandelgemeente van het jaar. Het bevat negen wandelingen verspreid over de hele gemeente Lochem. Het is bedoeld ter inspiratie om mensen op pad te laten gaan in de gemeente
- De Lochemse bergroute is gemarkeerd met paarse pijlen
- Startpunt is Boetiek Hotel BonAparte (tevens Toeristisch Overstap Punt), Lochemseweg 37, 7244 RR Lochem
- Alternatieve startpunten zijn Erve Harkink, Zwiepseweg 138, 7241 PV Lochem en Camping Reusterman, Looweg 3, 7244 RC Barchem
Rapport (aantal rode stippen op schaal van vijf)
• • • • • Speciaal voor de wandelaar 5
• • • • • Rustpunten 4
• • • • • Horeca onderweg 3
• • • • • Afwisseling in het landschap 5
• • • • • Informatiepanelen 5
• • • • • Brochure/kaart/internet 5
• • • • • Openbaar vervoer 3
• • • • • Parkeren 5
• • • • • Geschikt voor honden 5
• • • • • Verkeersluw 5
• • • • • Veilig 5
• • • • • Ontbreken lawaai/stank 5