Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW's) vormen een geweldig routenetwerk in Nederland. Bij elkaar duizenden kilometers goed bewegwijzerde wandelpaden, die de prachtigste stukjes Nederland aandoen: polders, landgoederen, bos, heide en duinen. Maar ook pittoreske dorpen en historische stadjes zijn in de LAW's opgenomen. Zo wandel je altijd een afwisselende route en zoveel mogelijk over onverharde paden en wegen. In totaal zijn er 20 LAW’s. Het bekendste Lange-Afstand-Wandelpad is natuurlijk het Pieterpad; het langst is het Nederlands Kustpad. Maar ook de 18 andere LAW's zijn zeer de moeite waard!

Trage Tochten zijn wandeltochten voor degenen die graag onverhard wandelen. Dat zijn inmiddels meer dan 650 wandelroutes. Voor de samenstellers  van de Trage Tochten is het aandeel aan onverharde paden het belangrijkste uitgangspunt. Ze hanteren 70% onverhard als minimum voor elke wandeling. Het percentage 'zandpadgarantie' wordt altijd bij de te wandelen tocht vermeld. Er zijn vanzelfsprekend meer kwalificaties die voor de ontwikkelaars van de Trage Tochten van belang zijn. Zoals bijvoorbeeld exclusiviteit voor de wandelaar en afwisseling in landschap De meeste Trage Tochten zijn rondwandelingen en hebben een lengte tussen 5 en 22 km.

Onverhard en rustig

De meeste Trage Tochten zijn te vinden in ‘landelijk Nederland’, weg van alle dagelijkse hectiek. Natuurgebieden, boerenland en andere natuurlijke plekken zijn veelal de ingrediënten van de Trage Tochten. Trage Tochten zijn in de meeste gevallen uitstekend bereikbaar met OV. Horeca onderweg is er niet altijd. Indien aanwezig, dan is dat mooi meegenomen, maar voor het ontwikkelen van een Trage Tocht is dit niet doorslaggevend. Kwaliteit van de route zelf staat altijd voorop!

Polderlandschap tijdens Trage Tocht Oudewater - foto Shutterstock

Stadse Tochten

Er zijn overigens ook een aantal Stadse Tochten die onder de Trage Tochten vallen. Dit zijn wandelroutes waarbij de overgangen naar het buitengebied worden verkend. Je wandelt dan langs beken of vaarten de stad uit en gaat door parken, plantsoenen en andere groenstroken. Zeventig procent onverhard haal je bij een Stadse Tocht vanzelfsprekend niet, maar je wandelt wel zoveel mogelijk over exclusieve wandel- en/of fietspaden.

Je kan de Trage Tochten vinden op de website van Wandelzoekpagina. Behalve een compleet overzicht krijg je ook een korte beschrijving van elke afzonderlijke tocht, waarbij je de tocht en de GPS-track kan downloaden.

Groene Wissels zijn rondwandelingen van station naar station, van 10 tot ruim 20 km. Begin en eind zijn altijd bij hetzelfde treinstation of bij dezelfde bushalte. De wandelingen zijn dus altijd gemakkelijk te bereiken met het openbaar vervoer (maar ook met eigen vervoer) en ze voeren je als wandelaar door de mooiste streken in heel Nederland. De wandelingen zijn bedacht en gemaakt door Bart van der Schagt, oud NS-medewerker en in zijn vrije tijd fervent wandelaar en fotograaf. De teller van het aantal Groene Wissels staat inmiddels op bijna 700 dagwandeltochten!

© foto Bart van der Schagt

Je kan de Groene Wissels vinden op de website van Wandelzoekpagina. Behalve een compleet overzicht krijg je ook een korte beschrijving van elke afzonderlijke tocht, waarbij je de tocht en de GPS-track kan downloaden.

Klompenpaden zijn mooie dagwandelroutes over boerenlandpaden in de provincies Gelderland en Utrecht. Door de rust, kleinschaligheid en de combinatie van cultuur en natuur zijn de Klompenpaden inmiddels enorm populaire wandeltochten. De routes zijn bewegwijzerd en je kan tevens gebruik maken van de routekaartjes uit de folder, de gratis mobiele app of van uitgeprinte kaarten van klompenpaden.nl.

© foto Stichting Landschapsbeheer Gelderland

De routes zijn voor een deel onverhard. Ze zijn dan ook ongeschikt voor kinderwagens of rolstoelen. En als het regent (of geregend heeft) wordt waterdicht schoeisel aanbevolen. Klompenpaden gaan deels over particulier terrein, waar soms ook vee loopt. Om de dieren van de boer niet te verstoren én verspreiding van dierziektes te voorkomen zijn op alle Klompenpaden honden verboden.

Je kan alle routes vinden op Klompenpaden.nl. Behalve een compleet overzicht vind je er ook een korte beschrijving van elke afzonderlijke tocht, waarbij je een digitale folder en wandelkaart kan downloaden.

De wandelingen zijn laagdrempelig: in de meeste gevallen betreft het rondwandelingen en de afstanden zijn niet te lang. Probeer het en geniet van de gastvrijheid die de boer je biedt! Dus… Klompen aan, rugzak op en gaan!

NS-wandelingen, immens populair en vrijwel elke wandelaar heeft er ooit wel eens eentje gedaan. Wandelnet en de NS bieden er samen liefst 46 aan, verspreid over het land en vrijwel altijd van station naar station (een enkele route begint of eindigt bij een bushalte). De lengte van NS-wandelingen varieert van 7 tot 22 km. 

Elke NS-wandeling heeft een eigen karakter; er is voor elk wat wils. Wandeltochten door het bos, door de stad, langs het strand of door de duinen; je kan het zo gek niet verzinnen of er is wel iets van te vinden. Van NS-wandelroutes kan je een routebeschrijving, kaartje en gpx-track downloaden bij Wandelnet.

Populair: NS-wandeling langs de kust bij Zoutelande © foto Shutterstock

Overigens vervallen er jaarlijks ook een paar NS-wandelroutes; deze worden vervangen door nieuwe NS-routes. Gelukkig krijgen de vervallen wandelroutes een tweede leven als zogenaamde ‘OV-stapper’. Behalve bij Wandelnet kan je de NS-wandelingen ook terug vinden op de website van de Nederlandse Spoorwegen.

OV-stappers zijn wandelingen die voorheen tot de NS-wandeltochten behoorden. Ieder jaar worden er een aantal NS-wandelingen geschrapt om plaats te maken voor nieuw aanbod. NS-wandelingen die dan niet meer tot het NS-pakket behoren krijgen via Wandelnet een tweede leven bij de zogenaamde ‘OV-stappers’.

Evenals de NS-wandelingen beginnen en eindigen ze vrijwel altijd bij een treinstation; een enkele route begint of eindigt bij een bushalte. Ook de lengte is identiek aan NS-wandelingen: deze varieert van 7 tot 22 km, een prima afstand voor een dagwandeling. Het gaat inmiddels al om 56 heerlijke OV-wandelingen en ook nog eens 15 tweedaagse OV-wandeltochten.  OV-stappers worden niet zo frequent bijgewerkt als NS-wandelingen, maar de routes zijn nog steeds heel goed te lopen en zijn perfect voor avontuurlijke wandelaars. Je vindt alle 56 wandelroutes op de website van Wandelnet.

Een Streekpad is altijd een grote rondwandeling in één bepaalde regio; deze grote rondwandeling bestaat weer uit diverse etappes, die eventueel ook als dagwandeling gedaan kunnen worden. De lengte van totale wandelroutes varieert van 80 tot 350 km. De routes zijn overigens in twee richtingen bewegwijzerd en worden aangegeven met een geel-rode markering. In totaal zijn er 21 Streekpaden in Nederland en samen zorgen die voor maar liefst 5.000 wandelkilometers.

Streekpaden zijn bij voorkeur onverhard © foto Shutterstock

Samen met de Lange Afstand Wandelpaden (de LAW's) vormen de Streekpaden zelfs voor een landelijk dekkend wandelroutenetwerk in Nederland van in totaal 12.000 kilometer. Je wandelt langs de verborgen parels van Nederland, bij voorkeur over onverharde paden en wegen, over heides en door bossen en dwars door fraaie dorpjes en interessante steden. Een Streekpad ligt altijd in één regio en is uitermate geschikt voor een meerdaagse wandeltocht; je kan echter ook kiezen voor een dagwandeling, door een bepaalde etappe van het Streekpad te doen. De wandelroutes zijn gratis te downloaden via de website van Wandelnet.

Wil je graag wandelen in de natuur? Wandelroutes van Natuurmonumenten voeren je naar de mooiste plekjes in onze natuurgebieden. Er zijn meer dan 330 bewegwijzerde, met paaltjes gemarkeerde routes gemaakt, die één tot twintig kilometer lang zijn. De routes zijn verspreid over heel Nederland, dus voor iedereen gemakkelijk te bereiken. En of je nu wilt struinen, wandelen met je (klein)kinderen of lange afstanden wilt lopen? Er zit altijd iets voor je bij. Kijk op de website van Natuurmonumenten, kies en download een route en trek fijn de natuur in!

Bij Staatsbosbeheer kan je terecht voor mooie wandelroutes in de natuur van de door hen beheerde natuurgebieden. Er is een grote diversiteit aan soorten wandeltochten. Bijvoorbeeld lange wandelroutes voor de ervaren en gedreven wandelaars. Je komt onderweg bij niemand tegen. Maar je vindt er ook kortere ommetjes om met (klein)kinderen te doen. En er zijn zelfs de zogenaamde ‘familiepaden’ te vinden. Dit zijn verharde paden, die ook toegankelijk zijn voor rollators, scootmobiels en kinderwagens.

De allermooiste routes in de natuurgebieden van Staatsbosbeheer zijn echter de boswachterspaden, pareltjes die speciaal voor jou geselecteerd zijn door de boswachters. Zij leiden je langs hun favoriete plekjes en laten je avontuurlijke zijpaadjes zien waaraan je anders voorbij zou lopen. Ze sturen je een heuvel op voor een prachtig uitzicht en attenderen je op de meest bijzondere dieren en planten. Je vind de boswachterspaden (en andere paden) op de website van Staatsbosbeheer.