De Trappistenroute verbindt de drie Ardense abdijen die authentiek trappistenbier brouwen. De redactie van tevoetonline ging op verkenning en laafde zich aan verstilde landschappen en …. smakelijke Rochefort en Orval.
Haast paradijselijk is de route naar de abdij van Notre-Dame de Saint-Rémy, waar de trappistbieren van Rochefort worden gebrouwen. In de verte klinkt zacht gepruttel van een tractor – de enige beweging, het enige geluid in een sereen landschap waar de novemberzon een gouden glans overheen legt. Het is golvend land, groene weiden, koeien hier en daar, links de kerk van Havrenne en rechts het herfstgekleurde bos.
Tekst en foto's Wim ten Brinke
Bier en religie
Oren, ogen en neus leiden naar de abdij. Eerst is er het gebouwtje, uit 1892; source de Tridaine staat er en achter de groene deur klatert het water. Dat is mineraalrijk en geeft, zo menen de kenners, het trappistenbier van Rochefort zijn unieke smaak. Meer zintuigen worden ingeschakeld, want kijk, daarginds zie je de abdijkerk en ruik eens goed: de geur van gistend bier dwarrelt je over het pad tegemoet. Kerk en brouwerij liggen zo dicht op elkaar dat de aroma’s van kaarsen en bieren met elkaar concurreren. Bijzonder dat monniken die hier zo sober mogelijk leven in een vast stramien van bidden en werken, hun geld verdienen met het maken van een drank die bevrijding brengt van knellende regels. De afstand tussen de serene rust van de kerk en liederlijke dronkenschap is niet meer dan een muurtje dik.
Aan de achterkant is er iets te zien van de abdij, en kun je de ingetogen kerk van binnen bekijken. Daarna is het voorbij. De kloostergemeenschap is van elke blik afgesloten door een eindeloze coniferenhaag. Gelukkig ligt iets verder het stadje Rochefort, en daar is simulatie van de abdijsituatie mogelijk met een trappist uit de abdij op het terras van hotel Malle Post, uitkijkend op de torens van de robuuste kerk.
© foto Shutterstock
Trappisten en hun bieren
Chimay, Rochefort en Orval, de drie Waalse abdijen die het pad van de trappistenbrouwerijen verbindt, produceren alle authentieke trappistenbieren. Dat zijn bieren die aan strenge voorwaarden voldoen: ze worden gebrouwen binnen de omheining van een abdij, het werk staat onder de leiding van de monniken zelf en de opbrengsten worden gebruikt voor onderhoud van de abdij en voor liefdadigheidswerk. Wie een trappist drinkt, helpt de armsten en meest behoeftigen; is dat geen prachtexcuus voor nog zo’n lekker biertje?
De verstilde Semois
De etappe naar de abdij van Orval start in het dal van de Semois – de rivier maakt hier een gigabocht; in de verte ligt de kerk van Florenville op de dalhelling. Vanaf de brug oogt het landschap verstild; niemand beweegt: paarden, dikbilkoeien in de wei, stil staan ze, zich koesterend in zonneschijn en windstilte. De rook van een vuurtje kringelt recht omhoog. Toch, kijk daar, beweging: een witte reiger schrijdt soeverein naar het midden van de Semois. Dan is het 12 uur, de klanken van kerkklokken vullen het dal, maar niemand komt in beweging, ook de reiger staat stokstil.
Op weg naar Orval
Voorbij Florenville maakt het landschap een draai van 180 graden: openheid maakt plaats voor een bos van beuken en hoge sparren – eenzaam en verlaten is de lange weg naar Orval. Even is er een intermezzo, een opening in het bos met een café-restaurant en wat woonhuizen, maar dan zijn er weer het bos, het dal en een riviertje dat nu en dan stroomversnellend de stilte doorbreekt. Nog niet zo lang geleden lag Orval aan het eind van de Ardense wereld, maar inmiddels is die wereld dichterbij gekomen. Druk is het bij aankomst, wat een verschil met Rochefort. Orval is groter en toegankelijker, al leven de 14 monniken zelf hun religieuze, ingetogen leven in een afgezonderd deel, vertelt gids Evelien Apers. Ze loopt mee naar de 350 jaar oude eik op het abdijterrein. ‘Hier heb je het mooiste zicht, met de nieuwe abdij, de ruïnes en de bron van Mathilde.’
De abdij van Orval is al in de 12de eeuw gesticht, werd rond 1760 uitgebreid en tijdens de Franse Revolutie verwoest. ‘De Fransen zetten kanonnen op de heuvels boven de abdij en schoten alles kapot.’ In 1926 verrees een nieuwe abdij op de ruïnes, maar de resten van de 12e-eeuwse abdij liggen er nog net zo bij. Je voelt de geschiedenis van de afgekapte zuilen, van de door brand geteisterde muren. Sinds de heropening zorgt de productie van trappistenbier Orval voor de inkomsten om de abdijgebouwen te onderhouden en geld over te houden voor ‘goede werken’.
Ruïne van de 12e eeuwse abdij in Orval
Trappisten zijn sober levende monniken; ora et labora - bid en werk - is hun motto. Werken doen ze vaak in de landbouw op hun in de natuur gelegen kloosters. Die verbondenheid met de natuur maak je mee op het trappistenpad. In de drukke 21ste eeuw biedt het landschap van de zuidelijke Ardennen regelmatig een haast paradijslijke inkadering bij het sobere leven van de monniken. Maar, voor de wandelaar geen ‘ora et labora’, maar ‘wandel en drink trappist’, want niets zo lekker als een Rochefort of Orval na weer een wandeldag op het trappistenpad.
Het gouden dal
Wat doet die forel met ring op de bierflesjes van Orval? Hij verwijst naar het jaar 1076 toen gravin Mathilde de trouwring die haar verbond met haar overleden echtgenoot, in de bron van Orval verloor. Intens bad ze tot Maria om hulp en toen ze weer bij de bron kwam dook een forel op met in zijn snuit de trouwring. ‘Ah, dit is een gouden vallei,’ riep ze uit. Draai deze Vallée d’Or om en je hebt OrVal. Mooie legende en daar kan alleen maar fijn bier uit voortkomen, want daarvoor wordt het water uit de Mathildebron gebruikt.
Het routepad van de trappistenabdijen
- Drie Waalse abdijen die trappistenbier brouwen, worden door deze route in het zuiden van de Ardennen verbonden. Chimay ligt aan het begin, 174 kilometer verder ligt de abdij van Saint-Rémy bij Rochefort en het eindpunt Orval bereik je na nog eens 116 kilometer. Het 290 kilometer lange pad is volledig bewegwijzerd en maakt daarbij gebruik van andere langeafstandspaden door Wallonië.
- De route wordt beschreven in de gids ‘Grote Routepad van de trappistenabdijen van Wallonië’ en kost €17,50. De Nederlandstalige gids is ook – tegen betaling van € 10,00 – als pdf te downloaden via de website (kijk bij rando numérique).
- ‘te voet’ liep etappes bij de abdij van Saint-Rémy in Rochefort en wandelde van Lacuisine naar Orval. Saint-Rémy ligt op 275 kilometer van Utrecht, Orval op 345 kilometer.
- De abdij van Orval, met zijn mysterieuze ruïnes, kloostermuseum en abdijwinkel, is een bezoek meer dan waard. Meer informatie op vind je hier.
- Voor toeristische informatie over de regio ga je naar de website van Wallonië België Toerisme.
