Wandelend door het verrassende en gevarieerde Nationaal Landschap, over verlaten zandweggetjes langs schilderachtige boerderijen en kronkelige beekjes, ontdek je de mooiste plekjes van Winterswijk te voet.

Het gemoedelijke Achterhoekse dorp vlakbij de Duitse grens heeft een rijke historie, waarvan je op verschillende plekken nog overblijfselen kunt terugvinden.

Smokkelaars en kommiezen

De rust en stilte in het grensgebied tussen Winterswijk en het Duitse Südlohn verraadt niets over de spannende taferelen die zich hier vroeger hebben afgespeeld. Alleen de originele grensstenen herinneren nog aan de tijd waarin dit pad veelvuldig werd gebruikt door Nederlandse en Duitse smokkelaars, die schaarse goederen de grens over brachten en zo een levendige ruilhandel onderhielden. De douanebeambten, in de volksmond ook wel “kommiezen” genoemd, patrouilleerden langs de grens en probeerden de smokkelaars in de kraag te vatten.

Het Kommiezenpad

Het Kommiezenpad is een achttien kilometer lang wandelpad, dat wandelaars meevoert over vroegere tol- en smokkelpaden aan weerszijden van de grens. Je kunt het Kommiezenpad verkennen via de hoofdwandelroute tussen de Sint Vitus grenssteen en Klooster Burlo, of via de verschillende rondwandelroutes. Daarvan zijn er vier uitgezet, waarbij de afstanden variëren van vijf tot twaalf kilometer. De rondwandelingen kennen geen vaste startpunten. Instappen kan op elk gewenst punt, want de rondwandelingen zijn in beide richtingen gemarkeerd met routebordjes.

wandelnieuws grenssteen wooldse veenGrenssteen aan het Kommiezenpad

Historie aan weerszijden van de grens

Over de oude smokkelpaden aan weerszijden van de grens met Duitsland, voert het Kommiezenpad je langs vele van de originele, eeuwenoude grensstenen en langs verschillende oude landgoederen. Ook langs Landgoed Hesselink, dat in de loop der eeuwen uitgroeide tot een welvarende Scholtengoed dat van grote betekenis is geweest voor de omgeving. Aan de Nederlandse zijde van de route vind je een prachtig kleinschalig landschap met vele Saksische boerderijen, hoge zandruggen, de kronkelige beken en oude leemputten, waaruit klei werd gewonnen voor de productie van baksteen in de fabriek aan de andere kant van de grens. Aan de Duitse zijde  voert de route je langs overblijfselen van oude verdedigingswerken, historische veen- en heidelandschappen, voorbij rivier de Slinge naar het natuurgebied Nonnenven vlakbij de Borkense baan, het oude spoorwegtraject dat de Achterhoek verbond met het Duitse Ruhrgebied. Ook het Klooster Burlo, waar in 1765 de Conventie van Burlo werd gesloten die het grensverloop tussen Nederland en Duitsland in deze streek definitief bepaalde, vind je langs de route.

Wandelroutes

Wandelaars genieten bij deze wandelroute dus niet alleen van de prachtige natuur van het Nationaal Landschap Winterswijk, maar ook van de historische beleving. Het Kommiezenpad is dan ook een van de populairste wandelroutes in de omgeving van Winterswijk. De routes worden beschreven in de brochure “Het Kommiezenpad”, verkrijgbaar bij het VVV Inspiratiepunt aan het Mevrouw Kuipers-Rietbergplein 1 in Winterswijk.

Deel dit artikel